Son zamanlarda sosyal medyanın kıpır kıpır dalgaları arasında sürüklenip giden, haber sitelerinin baş sayfalarında boy gösteren ve gazetelerin renkli sayfalarında kendine geniş bir yer bulan bazı haberler, aslında gerçeği tam anlamıyla yansıtmıyor. Ancak, bu durumun farkına varmak için biraz derinlemesine incelemek gerekiyor. Çünkü bu haberler ilk bakışta o kadar gerçekçi ve inandırıcı ki, hepimiz bir an için bu durumun aksini düşünmüyoruz bile. Şimdi, son günlerde gündemimizi allak bullak eden bu haberlerin aslında ne olduğunu ve gerçekte ne anlama geldiğini birlikte keşfedelim.
Kaynak: Teyit.org, doğrulukpayı
1. İddia: PTT unutulmuş paketleri 17 Türk lirasına satıyor.
Sonuç: YANLIŞ
-
Paylaşımların kaynağı sayfa sahte yorumlar ve fotoğraflardan oluşuyor.
-
PTT zaman zaman postanede unutulan paketleri açık artırma yöntemiyle satışa çıkarabiliyor.
-
Fakat bu uygulama herhangi bir sosyal medya platformundan değil, belirlenen bir merkezden yürütülüyor.
2. İddia:
Sonuç: YANLIŞ
-
Hacıların taşları satın aldığına dair kanıt yok.
-
Hacıların kullandığı taşlar Mina’daki Cemerat Köprüsü ve Müzdelife bölgelerinden toplanıyor.
-
Suudi Arabistan Krallığı Medya Bakanlığı atılan taşların toplanıp temizlenip bir sonraki hac dönemi için taş toplanan yerlerde hazır edildiğini belirtiyor.
-
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın şeytan taşlama esnasında kullanılan taşların nerelerden toplanabileceğine dair bilgilendirmesi bulunuyor.
-
Hac döneminde yapılan haberlerden hacıların taşların satın almadığı, belli bölgelerden topladığı bilgisine ulaşabiliyoruz.
3. İddia: Meksika’daki “uzaylı” figürleri gerçekte kek.
Sonuç: YANLIŞ
-
Video, Meksika’da uzaylı olduğu iddia edilen figürleri göstermiyor.
-
Uzaylı şeklindeki kek ile uzaylı olduğu öne sürülen fosiller arasında belirgin farklar var.
-
Kek, bir pasta sanatçısı tarafından mizahi amaçla yapılmış.
4. İddia:
Sonuç: YANLIŞ
-
Basın taramasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın böyle bir açıklamasına rastlanmıyor.
-
Paylaşım ironi amaçlı yapılmış.
5. İddia:
6. İddia: Fransız basınında İBB’yi eleştiren karikatür çizildi.
Sonuç: YANLIŞ
-
Görsel Fransız basını tarafından değil, sanatçı İhsan Oturmak tarafından 2020’de üretilmiş bir çalışma.
-
Teyit’e açıklamalarda bulunan Oturmak, eserinde İstanbul’un ulaşım sorunundan esinlenmediğini söylüyor.
-
Çizimin eşlik ettiği makalede Türkiye ve NATO ilişkisi ele alınıyor.
-
Le Monde Diplomatique’in yüz sayfalık 191’nci sayısında İBB ve İstanbul’daki ulaşıma dair herhangi bir eleştiri yer almıyor.
-
Çizime ilham olduğu iddia edilen arızalı otobüs fotoğrafı 2021 yılında çekilmiş, İhsan Oturmak’ın eseri ise 2020 tarihli.
7. İddia: ABD’de bir velinin sınıftaki LGBTİ+ bayrağını indirdi.
